Mabul

Met een paar uur lichte slaap op het vliegveld van Kuala Lumpur stap ik nog redelijk moe het vliegtuig in. De vlucht zal ongeveer 2,5uur duren en brengt mij naar de noord-oost kant van Sabah (Maleisisch deel op Borneo). Sinds lange tijd weer een film gekeken, Elvis. Swingend naar de overkant. Als we land onder ons zien verschijn wordt ik heel blij. Wat stedelijk en bewoond gebied, heel veel kronkelende rivieren die uitkomen in zee en daar voor een mooie kleurrijke vermenging met het zoute water zorgen. En dan honderden kilometers aan jungle, onaangeroerd groen. Van het een op het andere moment veranderd het landschap ineens in plantages. Palmplantages om precies te zijn, voor de goedkope olie. Kale stukken grond, vierkante stukken met perfect op een rij geplante palmbomen. Overal waar de grond niet te stijl omhoog gaat is omgetoverd tot verdienmodel, zo ver als het oog rijkt. De mens doet een hoop schade zo blijkt maar weer. Buiten het vliegveld, waar het ondertussen een aangename 35graden is, staan grote bomen met de takken vol met varens en prachtige (niet olie) palmen die groter zijn dan ik ooit heb gezien. Met een minivan ga ik naar de kust om daar door een bootje opgehaald te worden en naar het eilandje Mabul te gaan. De chauffeur rijdt als een bezetene en kent iedere kuil of drempel van de weg. Hij rijdt bijna dagelijks heen en weer. Moet eerst een busticket kopen voor een aantal dagen later richting mijn volgende bestemming voordat ik naar de haven kan. Hij helpt me met het krijgen van een juist ticket en zet me vervolgens nog netjes bij de pier af waar ik door een bewoner van het eiland, die voorraad moest kopen aan vaste land, mee kan liften. Iedereen is vriendelijk en behulpzaam hier, zeer fijne mensen.

Krijg de associatie met Raja Ampat, waar ik ook met locals mee moest reizen. Man met zoontje maken nog een laatste stop voor drinkwater en we zetten de vaart erin richting zee. Met een uurtje komen we aan op het compleet volgebouwde eilandje midden in het blauw. Heb een lokaal gerunde duikschool met wat kamers gevonden en geboekt. Krijg een warm welkom. We hebben de kant van de zonsondergang. Lekker voor mij, overdag genoeg schaduw en tegen de avond het beste uitzicht. Kamer is aangetast door het zout en alles wiebelt als er een bootje voorbij raast of als iemand op de vlonders loopt. Maar het staat en het is droog. Heb zelfs mijn eigen badkamer. Besluit rondje eiland te doen om te kijken waar ik terecht ben gekomen. Blijkt dat er wat minder gelijkenissen zijn met de eilandjes in RA. De bevolking hier is straatarm, iedereen woont in van voornamelijk resten hout en golfplaten gebouwde huizen op palen, deels boven het water. Overal, en dan ook overal ligt vuil en afval. Ze zijn hier nog erg van de single use plastics, en vuilophaaldienst is minimaal. Gebroken glas op het strand tussen de meest prachtige (resten van) schelpen, die veel te groot zijn om mee te nemen. Het is niet mogelijk om hier even te gaan zwemmen. Er is een groot resort aan de andere kant van het eiland dat hun terrein brandschoon houdt, zoals ik overal had verwacht of gehoopt te zien. De bevolking kijkt een beetje argwanend naar me, kinderen proberen geld of lekkers te krijgen. De paar zaakjes die eten verkopen zijn niet te vergelijken met wat ik tot nu toe heb gezien, karig en heel vies. Even zinkt de moed me in de schoenen, moet ik hier 5 dagen blijven??

Besluit terug te gaan naar mijn guesthouse en maak een praatje met de eigenaar Azhar. Hij komt van oorsprong uit de omgeving van KL en heeft jarenlang een internationale drukke baan gehad. Tot hij dat ineens zat was en op zoek ging naar een rustige plek om lekker te kunnen duiken en te genieten van het leven. Hij is fanatiek duiker en instructeur, en zegt dat het onder water echt beter is dan hier op het eiland. De mensen die hier wonen zijn zee-zigeuners en houden er nog andere gebruiken op na dan de mensen aan vasteland. Wie weet gaat het met de jaren verbeteren. Er is een eerste afvalverzamelaar gestart vorig jaar. Hoop dat hij gelijk heeft. Ga op de kleine gebouwde toren op een stoel zitten met een goed boek en geniet van het mooie uitzicht. Onder de toren heeft hij een mini rif geplaatst waar het krioelt van de visjes. Als ik veelal in deze hoek van het eiland blijf, dan vermaak ik mij wel prima. Eten is inbegrepen bij het verblijf en ik ben er blij mee. Simpel maar heerlijk vers Maleis eten wordt driemaal per dag voorgeschoteld. Vrouw en dochter zijn heel vriendelijk (en goede koks!) en ik voel me goed op mijn gemak. Ben momenteel de enige gast, maar er komen er nog een paar bij over een dag of twee. Vind het eigenlijk wel prima, het is gezellig met de mensen die hier voorbij komen en verder is de rust tussendoor ook zeer aangenaam. De dagen dat ik niet duik kan ik hier ook mooi gebruiken voor research, lezen en mediteren.

Na een heerlijke nachtrust, iets met zacht wiegen, kom ik uitgerust aan de ontbijttafel. Eet met de eigenaar nasi met vis en een eitje. Om 8uur stappen we de boot in voor de eerste duik. De meeste stekken liggen vlakbij het eiland, meer dan 10 minuten hebben we niet nodig om bij de juiste plek te komen, erg fijn. Een aantal oude vissersboten is door de jaren heen gecontroleerd gezonken en zijn inmiddels een weelderige boel met zacht koraal en kleine sponzen. Macro leven staat hier centraal, klein en deels verstopte mooie beestjes. Zeenaalden, naaktslakken in de meest waanzinnige kleuren en patronen, mini krabbetjes, glasgarnalen. Maar ook flinke zeeschildpadden die hier graag een dutje komen doen in het ondiepe water en natuurlijk allerlei soorten vissen. Ben inderdaad blij verrast dat mijn verwachtingen onder water meer dan goed worden nagekomen. Een grote sepia hangt bij een wrak te rusten, zeker 40-45 cm lang. Grote indrukwekkende dame die ons nauwlettend in de gaten houdt maar het wel toelaat dat we even bij haar komen neuzen. En hoe weet ik dat? Heel simpel: de mannetjes zijn altijd een stuk kleiner en slanker en worden zelden groter dan een cm of 30.

Bij terugkomst staat er een vriend van Azhar op hem te wachten. Het is een sergeant van het duikteam bij de lokale marine politie. Onderhoud/bouwen van en controle op alles wat hier in het gebied onderwater gebeurd is zijn taak. Hij brengt veel tijd door onder de zeespiegel en is zeer ervaren. Hij heeft een aantal vrije dagen en heeft besloten om naar Mabul te komen, zijn favoriete plek in de wereld. De volgende duiken komt hij gezellig mee, ik ben voorstander. Kom de meest prachtige dieren tegen onder water zoals de bladvissen, Orang Utang krabben, ghost pipefish (weet de Nederlandse benaming even niet) en overal liggen behoorlijke schildpadden te rusten op het koraal of op een van de vele gezonken wrakken. Zelfs de Pikachu naaktslak laat zich even zien, een beestje dat alleen in dit gebied voorkomt. De rest van de dag ben ik one of the guys. Grapjes, eten, drankje, cultuur vergelijken, we krijgen de dag vol tot 10 uur ‘s avonds. Dan zijn we allemaal op en is het naar bed toe. Morgen een rustige dag voor mij, er komt een groep van 16 man een nachtje slapen. Zijn al een beetje huiverig voor wat we mogen verwachten. Besloten dat we met een Marine police officer in ons midden de boel wel in het gareel moeten kunnen houden. En als ze rare verzoeken gaan maken dan doen we net of Azahr ook een gast is en dat de echte baas “een paar dagen weg is”.

De volgende ochtend hebben we nog een rustig ontbijt met ons kleine groepje. Om 10uur komt de bootlading vol met een groep vrienden uit Kuala Lumpur en omstreken, Singapore en zelfs Australië aan. Allemaal in de 60, met een verdwaalde jonge dame ertussen. De decibellen zwellen aan en mijn eerste neiging is verstoppen of wegwezen. Maar de comfortzone mag niet altijd zomaar opgezocht worden en ik dwing mijzelf om even bij de groep gedag te zeggen en te peilen wat voor mensen het zijn. Er wordt meteen al druk overlegd welke activiteiten er vandaag gedaan worden en ik krijg alleen de kans om een dame kort te spreken. Ik besluit om wat spullen bij elkaar te pakken en wat te gaan snorkelen. Als ik terugkom bij het guesthouse loopt de groep mij net tegemoet voor een rondleiding over het eiland. Ik pak mijn boek en ga lekker lezen op een van de ligbedden onder een afdakje. Met lunchtijd komen we elkaar weer tegen en raak ik meer aan de praat met de mensen. Het zijn jeugdvrienden van de middelbare school die eens in de paar jaar een reisje maken om bij te kletsen. Een alleenstaande dame heeft een medewerker meegenomen als gezelschap en zij is de enige van rond mijn leeftijd. Het zijn allemaal uiterst vriendelijke en intelligente mensen die erg nieuwsgierig zijn wat ik hier toch helemaal alleen doe. We kletsen wat tijdens het eten en de sfeer is gezellig. Dit is toch zo erg nog niet allemaal, zelfs wel even leuk om wat leven in de brouwerij te hebben. Ze gaan na het eten nog een keer met de boot op pad en ik, moe van ik weet niet precies wat, besluit lekker te gaan tukken en het web af te speuren naar de mogelijkheden voor de toekomst. Rond 5uur is de hele kliek weer terug en als ik me een uurtje later bij hen voeg, dan is net een foto en filmmomentje met de drone aan de beurt. Ze peinzen er niet over om me aan de zijkant te laten staan dus ik word tussen de groep gezet en mag meezwaaien en duimen omhoog doen voor de foto’s. We zijn allemaal gasten hier en zij kennen elkaar al meer dan 45 jaar en mij pas een paar uur. Maar ze staan erop dat ik toch de eregast ben van hun gezelschap, in het midden ga staan en we maken er een gezellige boel van zoals dat alleen hier op de wereld kan. Voor het avondeten hebben ze wat extra lekkers gekocht en ik krijg prompt een verse gegrilde krab op mijn bord met wat schelpdieren en zeedruiven (soort zeewier) naast de gebruikelijke smakelijke gerechten die de mensen van het guesthouse voor ons hebben gemaakt. Koud biertje ernaast, een van de weinige die ik de afgelopen tijd op heb, en we toasten op een mooie avond. Na het eten raak ik nog in gesprek met wat mensen over de generatiekloof. Zij hebben nog een heel traditionele opvoeding gehad over hoe het leven hoort te zijn en kijken regelmatig hun ogen uit hoe wij, de jongere generatie, zo goed voor onszelf opkomen en kritisch kijken naar wat het beste voor ons is, niet zozeer naar hoe het zou horen. Gelukkig hebben ze inmiddels zelf ook meer gekeken naar hun eigen wensen en pleziertjes, en deze reizen zijn het bewijs dat ze de oude gewoontes hier en daar wat meer los kunnen laten. Maak het geld waar je zo hard voor gewerkt hebt zelf lekker op, de kinderen redden zich wel prima.